İstanbul Sanayi Odası (İSO) her yıl düzenli olarak hazırladığı “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu Araştırması”nın 2022 sonuçları yayınlandı. Üretimden satışlar yöntemiyle yapılan araştırmaya göre, Türkiye’nin en büyük beş sanayi kuruluşu; 418 milyar TL ile TÜPRAŞ, 189 milyar TL ile Star Rafineri, 140 milyar TL ile Ford Otomotiv, 87 milyar TL İstanbul Altın Rafinerisi ve 69 milyar TL ile Ereğli Demir Çelik oldu.
ÜRETİM VE İSTİHDAM ARTTI
Söz konusu 500 sanayi kuruluşunun üretimden satışları geçen yıl, 2021’e göre yüzde 119 artışla 4 trilyon 485 milyar liraya yükselirken, toplam istihdamı ise 2022’de yüzde 4,1 artışla 800 bin kişiye ulaştı. İlk 500’deki sanayi kuruluşlarının faaliyet karı ise yüzde 96 artışla 671 milyar liraya çıktı.
İLK 500 ŞİRKETTEN 98 MİLYAR $ İHRACAT
Şirketlerin faaliyet karlılığı oranın yüzde 14,8’den yüzde 12,8’e gerilerken, faiz, amortisman ve vergi öncesi kar yüzde 100’e yakın bir artışla 808 milyar liraya yükseldi. Türkiye’nin ihracatında ilk 500 sanayi şirketinin payı yüzde 40 seviyesinde gerçekleşti. İSO 500’ün ihracatı yüzde 14,1’lik artışla 98 milyar dolara yaklaştı.
DEPREM 4 AY GECİKTİRDİ
Dün düzenlenen basın toplantısında araştırma sonuçlarını kamuoyuyla paylaşan İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, sonuç açıklanma tarihini son yıllarda mayıs ayına çekmeyi başardıklarını, bu yıl Kahramanmaraş merkezli depremler nedeniyle sonuçları gecikmeli olarak açıkladıklarını söyledi.
DÜŞÜK FAİZ SANAYİCİYİ KORUDU
Sanayi şirketlerinin son 10 yıldaki üretim faaliyeti dışı gelirlerinin toplam içerisindeki payında yaşanan düşüşe dikkat çeken, Bahçıvan, “Bu da bize sanayicinin son yıllarda karını gerçek işinden elde ettiğini gösteriyor” diye konuştu. Finansman giderlerinin 2022’de yüzde 32,6 artarak 277 milyar liraya yükseldiğini söyleyen Bahçıvan, “Ancak burada 2022’nin düşük faiz ortamının etkili olduğunu unutmamalıyız” diye konuştu.
TÜMOSAN 202 sıra yükseldi
İSO 500 Araştırması’nda Albayrak Grubu şirketlerinden TÜMOSAN 202 sıra birden atlayarak 291’inci sırada yer aldı. TÜMOSAN’ın 2022 yılı net satışları, 3,7 milyar lirayı aşarken, aktif toplamı 2,7 milyar lira oldu. Şirket 2022’de 637 milyon 349 bin lira kar elde ederken, 6,3 milyon dolarlık ihracat yaptı. Bir diğer Albayrak Grubu şirketi Varaka Kağıt ise 397’inci sıradan 475’inci sıraya geriledi. Varaka Kağıt’ın net satışları 2,2 milyar lira oldu. Aktif toplamı 3,2 milyar lirayı bulan Varaka, 2022’yi 35,5 milyon lira kar ve 15,1 milyon dolar ihracatla kapattı.
Devreden KDV’nin çözümü için çağrı
İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, her fırsatta dile getirdikleri devreden KDV sorununun 2022’de çok daha belirgin bir hale geldiğini kaydederek, İSO 500’ün devreden KDV yükünün yüzde 107 artarak 49 milyar liraya yaklaştığını bildirdi. Bu sorunun çözümü için çağrıda bulunan Bahçıvan, “Sanayiciyi en çok rahatlatacak çözüm, devreden KDV alacaklarının banka teminatı haline getirilmesidir. Özellikle Eximbank kredilerine dönük bir teminat aracına dönüştürülmesi, bu sorunun en rasyonel çözümü olacaktır” diye konuştu.
Anadolu lehine değişim sürüyor
Erdal Bahçıvan, İSO 500’de yer alan kuruluşların bağlı olduğu odaların Anadolu lehine değişmeye devam ettiğini belirterek, “Son yıllarda sayısal olarak düşüş eğiliminde olmasına karşın en büyük pay 152 firmayla halen İSO’ya ait. İstanbul’u, 40 kuruluşla Kocaeli Sanayi Odası izliyor. Bu odalarımızın ardından Ankara Sanayi Odası 39, Ege Bölgesi Sanayi Odası 38 kuruluşla sıralamada yer alıyor. Sonrasında 28 kuruluşla Gaziantep Sanayi Odası, 17 kuruluşla Kayseri Sanayi Odası ve 15 kuruluşla Bursa Ticaret ve Sanayi Odası geliyor” dedi.
Burak Karaca
